تهیه کننده : Sedighe Sadat Hashemikamangar a,b , Aidin Sooratgar c , Mina Khayamzadeh d , Shayan Momeni e , Ali Asghar Safaei f , Behnaz Behn

تهیه کننده : Zahra Moshtaghi Fard 1, Samira Aghadoost 2, Negin Moradi 3, Sarvin Sarmadi 4, Farnoosh Mohammadi 5, Naghmeh Bahrami 6

کیفیت زندگی در نوجوانان و جوانان مبتلا به شکاف لب و کام با و بدون گفتاردرمانی در دوران کووید-۱۹ در این مطالعه مقطعی، کیفیت زندگی (QOL) در نوجوانان و جوانان مبتلا به شکاف لب و کام (CLP) در طول همه‌گیری کووید-۱۹ بررسی شد. سی‌وشش شرکت‌کننده با استفاده از ابزار معتبر QoLAdoCleft مورد ارزیابی قرار گرفتند و به دو گروه با گفتاردرمانی (ST) و بدون گفتاردرمانی تقسیم شدند. یافته‌ها نشان داد که امتیاز کیفیت زندگی در حوزه‌های کلی، جسمی و اجتماعی در گروه دریافت‌کننده گفتاردرمانی پایین‌تر بود، هرچند این تفاوت از نظر آماری معنادار نبود. چالش‌های روان‌شناختی در افراد مبتلا به شکاف لب و کام بیشتر از افراد دارای شکاف کام تنها مشاهده شد. نتایج بر تأثیر منفی وقفه‌های مراقبتی ناشی از همه‌گیری و اهمیت ادغام حمایت‌های روان‌شناختی و به‌کارگیری شیوه‌های جایگزین ارائه خدمات، مانند تله‌مدیسین، تأکید دارد.

تهیه کننده : Sareh Habibzadeh1 , Safoura Ghodsi2 , Marzieh Alikhasi2 , Seyed Ali Mosaddad3,4 and Hosein Mohebbi5*

در این مطالعه‌ی *in vitro*، یکپارچگی ساختاری و آزادی چرخشی پروتزهای ایمپلنت فلز-سرامیک با اتصال دوگانه و با اتصال پیچ‌محور تحت بارگذاری ترمومکانیکی مقایسه شد. بیست پروتز در دو گروه تقسیم شدند: اباتمنت‌های تیتانیومی پیش‌ساخته (اتصال دوگانه) و اباتمنت‌های ریخته‌گری UCLA (اتصال پیچ‌محور). پس از قرار گرفتن در معرض تنش‌های حرارتی و مکانیکی، گروه اتصال پیچ‌محور تغییرات ابعادی قابل توجهی و افزایش آزادی چرخشی نشان داد، در حالی که گروه اتصال دوگانه تا حد زیادی پایدار باقی ماند. این یافته‌ها نشان می‌دهد که پروتزهای با اتصال دوگانه پایداری اتصالی برتری دارند و ممکن است در برابر فشارهای عملکردی در طول زمان مقاومت بیشتری داشته باشند. نتایج این تحقیق بر پتانسیل آن‌ها به‌عنوان گزینه‌ای قابل اعتمادتر در مواردی که دوام مکانیکی طولانی‌مدت مورد نیاز است، تأکید می‌کند. این پژوهش بینش ارزشمندی به بحث جاری درباره‌ی بهینه‌سازی طراحی پروتزهای ایمپلنت‌محور می‌افزاید.

تهیه کننده : Sedigheh Khedmat 1, Seyyed Ali Abaee 1, Hadi Assadian 1,* , Antonio Signore 2 1 andStefanoBenedicenti 3

دستاورد کاربردی و عملی این طرح این بود: اگر در جراحی های پری آپیکال قبل از قراردادن ماده رتروفیل از جنس سیلیکات کلسیم حفره را با اسید EDTA آماده سازی کنیم مقاومت به جابه جایی ماده رتروفیل افزایش می یابد و نگرانی در مورد تاثیر اسید بر روند بهبودی بافت پر آپیکال وجود ندارد چون این اسید قادر به تغییر قابل توجهی در خاصیت قلیایی سمان های کلسیم سیلیکات نیست.

تهیه کننده : Rusul Abdulameer Hadi Al‑Sarray1,2, Ahmadreza Shamshiri3,4, Muhammad Alzubidi5, Mahdia Gholami3,4 and Simin Z. Mohebbi3,4*

درک عمیق‌تری از عوامل مؤثر بر رفتارهای بهداشت دهان مستلزم دسترسی به ابزارهای روان‌سنجی دقیق و مبتنی بر نظریه‌های علمی است. در همین راستا، این مطالعه با هدف طراحی و ارزیابی ویژگی‌های روان‌سنجی یک ابزار سنجش عوامل مؤثر بر رفتارهای بهداشت دهان، مبتنی بر نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده (Theory of Planned Behavior - TPB)، در میان مادران کودکان زیر شش سال در عراق انجام شد. در سال ۲۰۲۳، پرسش‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های مرتبط با موضوع جست‌وجو شدند و آیتم‌های مرتبط با حیطه‌های مدل TPB استخراج گردید. پس از بازبینی و تکمیل آیتم‌ها، نسخه اولیه ابزار تهیه شد. اعتبار ظاهری و محتوایی ابزار بررسی شد و شاخص نسبت روایی محتوا (CVR) و شاخص روایی محتوا (CVI) محاسبه گردید. برای بررسی روایی سازه، تحلیل عاملی تأییدی (CFA) انجام شد و به‌منظور ارزیابی پایایی، از آلفای کرونباخ، ضریب همبستگی درون‌کلاسی (ICC) و درصد توافق استفاده گردید. تحلیل داده‌ها با نرم‌افزارهای SPSS نسخه ۲۵ و AMOS انجام شد. یافته‌ها نشان دادند که ابزار از روایی محتوای مطلوبی برخوردار است (CVR و CVI برابر یا بیشتر از ۰٫۷۵). مقادیر درصد توافق، ضریب کاپا و ضریب ICC به ترتیب در بازه ۵۷٫۱ تا ۹۵٫۳ درصد، ۰٫۵۲ تا ۰٫۸۹ و ۰٫۴۳ تا ۰٫۹۰ قرار داشت و تمامی مقادیر ICC از نظر آماری معنادار بودند (p<0.001). برای حفظ پایایی درونی ابزار و دستیابی به مقادیر آلفای کرونباخ بیشتر از ۰٫۷ در تمامی حیطه‌ها، لازم بود سه سؤال از بخش نگرش، یک سؤال از هنجارهای ذهنی، و یک سؤال از کنترل رفتاری ادراک‌شده حذف گردد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نیز نشان داد که شاخص برازش (GFI) برابر ۰٫۹۴۲، شاخص برازش تطبیقی (CFI) برابر ۰٫۹۰۰، شاخص برازش تطبیق‌یافته (AGFI) برابر ۰٫۹۲۱ و میانگین مربع خطای تقریبی (RMSEA) برابر ۰٫۰۴۶ است که همگی نشان‌دهنده روایی سازه مطلوب ابزار هستند. در مجموع، این ابزار از اعتبار و پایایی کافی برای سنجش عوامل مؤثر بر رفتارهای بهداشت دهان بر اساس نظریه TPB در کشورهای عرب‌زبان برخوردار است.

تهیه کننده : Behnam Bolhari 1,2, Neda Kardouni Khouzestani 3, HadiAssadian 1, Saeed Farzad-Mohajeri 4,5, Mohammad Mehdi Dehghan 4,5, Soheil

مقاله پژوهشی اصلی با عنوان «پاسخ‌های پالپی به ماده تری‌اکسید معدنی با و بدون افزودن اکسید روی در دندان‌های بالغ سگ پس از پالپوتومی کامل» به بررسی دقیق تأثیر افزودن اکسید روی (ZnO) به ماده تری‌اکسید معدنی (MTA) بر پاسخ‌های پالپی و تشکیل پل دنتینی پرداخته است. از زمان معرفی MTA در اوایل دهه ۱۹۹۰، این ماده به دلیل کاربردهای گسترده‌اش در درمان‌های اندودنتیک بازساختی، درمان‌های محافظه‌کارانه پالپ و دندان‌پزشکی ترمیمی، توجه زیادی را به خود جلب کرده است. با این حال، نگرانی‌هایی در مورد احتمال تغییر رنگ دندان ناشی از استفاده از MTA، پژوهش‌هایی را در راستای بررسی نقش اکسید روی به عنوان افزودنی به دنبال داشته است. در حالی که مطالعات قبلی نشان داده‌اند که ZnO می‌تواند از تغییر رنگ جلوگیری کند، اما تأثیرات زیستی آن همچنان به‌درستی مشخص نشده است. هدف این مطالعه، ارزیابی پاسخ‌های پالپی به MTA حاوی ۵٪ اکسید روی در پالپوتومی کامل دندان‌های سگ بود. این پژوهش بر پایه نتایج مطالعات قبلی انجام‌شده در دانشکده دندان‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران (TUMS) است. مطالعه پیشین با عنوان «ارزیابی ویژگی‌های ماده تری‌اکسید معدنی مخلوط با اکسید روی در شرایط محیطی مختلف» (ژورنال Bioactive Materials، جلد ۵، شماره ۳، صفحات ۵۲۱–۵۱۶، سال ۲۰۲۰) نشان داد که اکسید روی می‌تواند استحکام فشاری MTA را تحت شرایط محیطی گوناگون کاهش دهد. برای بررسی دقیق‌تر این موضوع، یک مطالعه حیوانی با طراحی مناسب انجام شد تا مشخص شود آیا افزودن ZnO به MTA تأثیر معنی‌داری بر واکنش‌های پالپی و تشکیل پل دنتینی پس از پالپوتومی کامل دارد یا خیر. نتایج این تحقیق نشان داد که اکسید روی بر کمیت و کیفیت تشکیل پل دنتینی تأثیرگذار است و در نتیجه، عملکرد زیستی این سیمان زیست‌فعال را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

تهیه کننده : H.M. Hashemi, S.K. Aval, A.M. Hashemi

این مطالعه یک مطالعه گذشته‌نگر و با میانگین پیگیری بیش از ۱۰ سال است که اطلاعات ارزشمندی درباره پایداری و عملکرد بلندمدت ایمپلنت‌های درون استخوانی در ناحیه گوش را ارائه می‌دهد. این تحقیق نه‌تنها موفقیت فنی ایمپلنت‌ها را بررسی کرده، بلکه با استفاده از پرسش‌نامه، تأثیر پروتز بر کیفیت زندگی و رضایت شخصی بیماران را نیز ارزیابی کرده است. این رویکرد چندبُعدی به ندرت در مطالعات مشابه دیده می‌شود. استفاده از ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی رابطه بین کیفیت زندگی و رضایت، به درک بهتر از تجربه ذهنی بیماران کمک می‌کند. در مجموع، نوآوری مقاله در ارائه یک دید جامع از اثربخشی درمان از منظر هم‌زمان پزشکی و روانی–اجتماعی است.

تهیه کننده : Erfan Khorasani a,b, Aida Mokhlesi a,b,h, Sarah Arzani c, Safoura Ghodsi d**, Seyed Ali Mosaddad e,f,g*

آیا تفاوت‌های بالینی میان دست دندان‌های کامل ساخته‌شده با چاپ سه‌بعدی و روش فرزکاری وجود دارد؟ یک مرور نظام‌مند و فراتحلیل عرفان خراسانی، آیدا مخلصی، سارا ارزانی، صفورا قدسی، سید علی مصدق پیشرفت‌های اخیر در دندان‌پزشکی دیجیتال، فرآیند ساخت پروتزهای کامل متحرک را به‌شکل قابل‌توجهی متحول کرده است. با این حال، تعداد محدودی از مطالعات به بررسی عوامل کلیدی بالینی در موفقیت پروتزهای کامل دیجیتال ساخته‌شده به روش‌های افزایشی (چاپ سه‌بعدی) و کاهشی (فرزکاری) پرداخته‌اند. این مرور نظام‌مند و فراتحلیل بر دو عامل بالینی—یعنی میزان گیر (Retention) و رضایت بیماران—تمرکز داشته و ۷ مطالعه معتبر منتشرشده تا آگوست ۲۰۲۴ را مورد بررسی قرار داده است. با در نظر گرفتن محدودیت‌ها و ناهمگنی مطالعات، نتایج نشان داد که تفاوت معناداری از نظر گیر بالینی و رضایت بیمار میان پروتزهای کامل چاپ‌شده و فرزکاری‌شده وجود ندارد. بنابراین، هر دو روش دیجیتال می‌توانند به‌عنوان جایگزین‌های مناسب برای روش‌های سنتی در ساخت پروتزهای کامل در نظر گرفته شوند.

تهیه کننده : Narjes Karamad a, Fatemeh Fazel a, Shima Afrasiabi b, Nasim chiniforush c, Mohammad Ali Keshvad d,*

خلل و فرج ذاتی موجود در سطح براکت‌های سرامیکی می‌توانند به افزایش تجمع پلاک باکتریایی در طول درمان ارتودنسی منجر شوند و احتمال بروز لکه‌های سفید (white spot lesions) و التهاب لثه را افزایش دهند. روش‌های مختلفی برای بهبود بهداشت دهان در متون علمی پیشنهاد شده‌اند، از جمله مسواک زدن، استفاده از دهان‌شویه‌ها، نخ دندان و غیره. در این مطالعه، به‌عنوان یک نوآوری، اثر درون‌کشتگاهی (in-vitro) درمان فوتودینامیک (PDT) با دو فوتوسنسیتایزر (حساس‌کننده نوری) تولودین بلو O (TBO) و ایندوسیانین گرین بر بار باکتری استرپتوکوک موتانس (S. mutans) در اطراف براکت‌های فلزی و سرامیکی متصل به مینای دندان بررسی شد. با در نظر گرفتن محدودیت‌های یک مطالعه آزمایشگاهی و به‌عنوان تلاشی برای پیش‌بینی شرایط بالینی، نتایج نشان داد که درمان فوتودینامیک باعث کاهش معنادار بار باکتریایی در اطراف براکت‌های فلزی و سرامیکی متصل به مینا شد، بدون تفاوت چشمگیر بین دو نوع فوتوسنسیتایزر. بنابراین، PDT می‌تواند به‌عنوان روشی مؤثر برای کاهش بار باکتریایی به‌ویژه در اطراف براکت‌های سرامیکی در نظر گرفته شود. از آنجا که این روش به همکاری کمتری از سوی بیمار در طول درمان نیاز دارد، می‌تواند ابزار ارزشمندی برای حفظ بهداشت دهان در بیماران ارتودنسی محسوب شود..

تهیه کننده : Yasaman Sanaee,Kiana Shekofteh,Bahaa AlBakhakh,Tabassom Hooshmand,Atieh Hashemian,Aisan Nouri

ارزیابی مقاومت شکست در ناحیه اتصال چسب‌های یونیورسال و عاج دندان با استفاده از آزمون مقاومت شکست بین‌سطحی مینیاتوری در این مقاله، با تکیه بر روش جدید، ساده‌شده و مینیاتوری‌شده پرتو دارای شیار با شیب یکنواخت (SGNB) که توسط Pongprueksa و همکاران توسعه داده شده است، قالبی برای آماده‌سازی شیار طراحی شد تا روشی عملی‌تر و قابل تکرار برای انجام آزمون فراهم شود، چرا که کنار گذاشتن نمونه‌های نامناسب هم وقت‌گیر است و هم به حجم زیادی از مواد نیاز دارد. هدف از این مطالعه عبارت بود از: 1. ارزیابی اثربخشی اتصال سیستم‌های چسب یونیورسال خود اچ‌کننده (self-etch)، و 2. بررسی اینکه آیا قالب طراحی‌شده می‌تواند فرآیند آماده‌سازی شیار در آزمون مقاومت شکست بین‌سطحی مینیاتوری (mini-iFT) را که در مطالعه قبلی پیشنهاد شده بود، بهبود بخشد. با در نظر گرفتن محدودیت‌های این مطالعه، تفاوت میانگین مقادیر mini-iFT بین چسب‌های یونیورسال (UAs) و گروه چسب‌های خود اچ‌کننده معمولی از نظر آماری معنادار نبود. با این حال، بر اساس داده‌های سانسور شده از سمت چپ (left-censored data) و میزان از دست رفتن نمونه‌ها پیش از فرآیند پیرسازی و در طول آن، چسب SE-bond کیفیت اتصال بهتری نسبت به چسب‌های یونیورسال نشان داد. عملکرد اتصال چسب‌های یونیورسال به ترکیب و جنس ماده بستگی داشت. با وجود اینکه همه چسب‌های یونیورسال استفاده‌شده در این مطالعه بر پایه مونومر چسبنده 10-MDP بودند، تفاوت در کومونومرها یا احتمالاً سایر ترکیبات باعث تفاوت در کیفیت اتصال به عاج شد. مدول پایین Weibull در این مطالعه نشان‌دهنده یکنواخت نبودن شیارها بود، که ممکن است ناشی از روش آماده‌سازی شیار یا ماهیت آزمون mini-iFT باشد. مطالعات بیشتری برای توسعه روشی تکرارپذیر و عملی جهت آماده‌سازی شیارهای یکنواخت مورد نیاز است. در مواردی که استانداردسازی شیار ممکن نباشد، آزمون macro-iFT یا سایر آزمون‌های استحکام پیوند در مقیاس میکرو ممکن است مناسب‌تر باشند.

تهیه کننده : Mahsa Bayati1, BehrouzAlizadeh Savareh2, HojjatAhmadinejad3 & Farzaneh Mosavat4

تشخیص پیشرفته پوسیدگی‌های بین‌دندانی در رادیوگرافی‌های بایت‌وینگ با استفاده از YOLOv8 خلاصه: *استفاده از YOLOv8:* این پژوهش برای نخستین بار از الگوریتم YOLOv8 جهت شناسایی پوسیدگی‌های بین‌دندانی در رادیوگرافی‌های بایت‌وینگ استفاده می‌کند و شامل موارد زیر است: - تشخیص بدون استفاده از انکر (anchor-free) برای افزایش دقت و سرعت. - بهره‌گیری از ماژول C2f برای استخراج بهتر ویژگی‌ها. *افزایش دقت تشخیص:* هدف این مطالعه، ارتقای قابل توجه دقت تشخیص و کاهش موارد منفی کاذب است تا امکان درمان به‌موقع و کم‌تهاجمی‌تر فراهم شود. *برچسب‌گذاری دقیق داده‌ها:* داده‌ها توسط رادیولوژیست‌های متخصص با دقت بالا برچسب‌گذاری شده‌اند تا مشکلات رایج در برچسب‌گذاری‌های ناسازگار برطرف شود و آموزش مدل هوش مصنوعی به‌درستی انجام گیرد. *تمرکز بر پوسیدگی‌های مینای دندان:* این پژوهش به‌طور خاص بر پوسیدگی‌های مینای دندان تمرکز دارد تا امکان شناسایی زودهنگام و مداخله پیشگیرانه پیش از پیشرفت به مشکلات شدیدتر فراهم شود. *افزایش حجم داده‌ها:* استفاده از تکنیک‌های افزایش داده (data augmentation) تعداد تصاویر را سه برابر کرده و باعث افزایش پایداری و تنوع مجموعه آموزش مدل شده است. *ادغام هوش مصنوعی:* این پژوهش بر پتانسیل هوش مصنوعی در خودکارسازی فرآیند تشخیص پوسیدگی تأکید دارد که می‌تواند موجب کاهش تفاوت‌ها و قضاوت‌های سلیقه‌ای در تشخیص‌های بالینی شود. *جمع‌بندی:* این مطالعه با به‌کارگیری فناوری هوش مصنوعی، گامی مهم در ارتقای روش‌های تشخیص پوسیدگی‌های دندانی برداشته و زمینه را برای مداخلات زودهنگام و دقیق‌تر فراهم می‌سازد.

تهیه کننده : Nosrat Nourbakhsh a , Ghazaleh Baniebrahimi b , Sahar Talebi c, * , Ardeshir Talebi d, **, Mohammad Hossein Nasr Esfahani e , Bi

سلول بنیادی حاصل از پالپ دندان انسان حدود ۱۰ سال پیش کشف شد. در طی این سال‌ها، جمعیت‌های سلولی مختلفی از دندان‌های دائمی، شیری و دندان‌های اضافی (سوپرنومرری) استخراج شده‌اند. سلول‌های بنیادی منشأ گرفته از جوانه دندانی، به‌عنوان جمعیتی با قدرت تکثیر بالا شناخته می‌شوند که قادر به تمایز به انواع مختلفی از سلول‌ها از جمله سلول‌های چربی (آدیپوسیت‌ها)، سلول‌های عصبی و اودونتوبلاست‌ها می‌باشند. در این مطالعه، تکنیک نوینی برای استخراج جوانه دندانی و کاشت آن در عضله ماستر، که منجر به تشکیل ساختارهای دندانی می‌شود، توسط تیم پژوهشی دانشگاه اصفهان و مؤسسه رویان انجام شد.