تاریخچه بخش اندودانتیکس دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران سفری از ریشه‌ها تا تعالی

با افتخار، تاریخچه غنی و مسیر توسعه بخش اندودانتیکس دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران را به عنوان یکی از پیشگامان آموزش و پژوهش در این حوزه مرور می‌کنیم:

دوره آغازین و بنیان‌گذاری (1313-1318):

پس از تأسیس دانشگاه تهران در سال 1313، “مدرسه عالی دندانسازی” که در ابتدا وابسته به دانشکده پزشکی بود، در سال 1318 به “مدرسه عالی دندانپزشکی” ارتقاء یافت. در این دوران، دروس نظری و عملی با تلاش اساتید برجسته، به ویژه زنده‌یاد دکتر حیدر سرخوش (فارغ‌التحصیل آلمان)، ارائه می‌شد. ایشان که از سال 1315 به ایران بازگشته بودند، درس “دندانپزشکی عملی و نگاهداری دندان” را تدریس می‌کردند. از دانشجویان ممتاز ایشان می‌توان به زنده‌یاد خانم دکتر زهرا فردوس، دکتر باقر شاهوردیانی، دکتر قدسیه برخورداری، دکتر پرویز وصالی و دکتر فرشچیان اشاره کرد. همکاری خانم دکتر فردوس و دکتر شاهوردیانی در بخش، گامی مهم در جهت استمرار دانش و تجربه بود. دوره ریاست دکتر سرخوش بر دانشکده (1325-1330) نیز بر اهمیت این دوره در شکل‌گیری زیرساخت‌های آموزشی دندانپزشکی تأکید دارد. در آن زمان، درس مذکور، پایه‌های دندانپزشکی ترمیمی و اندودانتیکس را پوشش می‌داد.
استقلال دانشکده و تفکیک اولیه (1335-1345):

نقطه عطفی در تاریخ این دانشکده، جدایی رسمی آن از دانشکده پزشکی در سال 1335 و تبدیل آن به “دانشکده دندانپزشکی” بود. افزایش دوره تحصیلی به پنج سال، سازماندهی بخش‌های تخصصی از جمله “دندانپزشکی عملی و نگاهداری دندان” و استقرار آن در فضاهای اختصاصی، نشان از رشد و بلوغ سازمانی داشت. در این دوره، گروهی از اساتید برجسته مانند دکتر قدسیه برخورداری، دکتر فضل‌الله فرشچیان، زنده‌یاد دکتر آفریده تاج‌بخش، دکتر امیربهادر عامری، دکتر پرویز وصالی، دکتر سیداحمد قاضی‌نوری و دکتر داود توسلی، تحت مدیریت دکتر حیدر سرخوش، دکتر زهرا فردوس و دکتر باقر شاهوردیانی، به تدریس و تربیت دانشجویان پرداختند.
جداسازی رسمی گروه اندودانتیکس و پیشبرد تخصص (1345):

افتتاح ساختمان شرقی دانشکده در سال 1345، فرصتی مغتنم برای شکوفایی اندودانتیکس به عنوان یک رشته تخصصی مستقل بود. به همت خانم دکتر زهرا فردوس، گروه آموزشی اندودانتیکس از گروه ترمیمی جدا شد و به عنوان یک گروه مستقل در دانشگاه تهران فعالیت خود را آغاز کرد. این گام، گواه تعهد به تعالی علمی و تخصصی در حوزه درمان ریشه بود. در این دوره، با 6 ساله شدن دوره دانشکده و استقرار سیستم واحدی، چارچوب‌های آموزشی مدون‌تر شدند. اعضای اولیه گروه شامل: دکتر زهرا فردوس (استاد و رئیس بخش)، دکتر قدسیه برخورداری (دانشیار)، دکتر سیداحمد قاضی‌نوری (استادیار) و دکتر داود توسلی (استادیار) بودند.
شکل‌گیری دوره‌های تخصصی و تدوین آیین‌نامه‌ها (حدود 1355-1356):

با تلاش‌های بی‌وقفه، حدود سال‌های 1355 و 1356، دوره‌های تخصصی اندودانتیکس شکل گرفت و آیین‌نامه‌ها و واحدهای درسی آن تدوین و تصویب شد. این دستاورد، گامی کلیدی در تربیت متخصصان برجسته در این رشته بود. دکتر سیداحمد قاضی‌نوری، پس از گذراندن دوره تکمیلی در دانشگاه ایلینوی، مسئولیت راه‌اندازی و سرپرستی این دوره تخصصی را بر عهده گرفتند. بازنشستگی خانم دکتر فردوس و مدیریت دکتر قدسیه برخورداری (تا 1373) نیز نشان‌دهنده انتقال دانش و تجربه در سطوح مدیریتی بود.
توسعه کادر آموزشی و استمرار مدیریت دوره‌های تخصصی (1359-تاکنون):

به تدریج، با پیوستن متخصصانی چون خانم دکتر بدرالملوک تبریزی‌زاده، دکتر احمد صادقین و دکتر احمد فهید (که تحصیلات تخصصی خود را در خارج از کشور به اتمام رسانده بودند)، کادر آموزشی گروه تقویت شد. سرپرستی دوره‌های تخصصی پس از دکتر قاضی‌نوری (بازنشسته در 1373)، به ترتیب بر عهده دکتر احمد صادقین، دکتر کاظم آشفته یزدی، خانم دکتر علویه وحید، دکتر حسن رزمی، دکتر محمدرضا شریفیان، دکتر محمد ضرابیان، و دکتر محمدسعید شیخ رضائی دکتر بهنام بوالهری و در حال حاضر، دکتر پگاه صراف مسئولیت سرپرستی دوره‌های تخصصی را عهده‌دار هستند.
مدیریت راهبردی گروه‌های آموزشی (از ابتدا تاکنون):

رهبری و مدیریت در طول تاریخچه این بخش، همواره نقشی کلیدی ایفا کرده است. زنده‌یاد خانم دکتر زهرا فردوس، به عنوان بنیانگذار اندودانتیکس در ایران، از زمان استقلال گروه تا بازنشستگی، مدیر گروه بودند. پس از ایشان، خانم دکتر قدسیه برخورداری تا سال 1373، و سپس مدیران ارجمندی چون دکتر ضرابیان (1373-1381)، زنده‌یاد دکتر کاظم آشفته یزدی (1381-1383)، دکتر محمدسعید شیخ رضائی (1383-1385)، دکتر محمدرضا شریفیان (1385-1387)، خانم دکتر صدیقه خدمت (1387-1389)، زنده‌یاد دکتر کاظم آشفته (1389-1398)، دکتر حسن رزمی (1398-1400) و دکتر شعله غبرائی(1400-1403)و از سال 1403تا کنون دکتر نوشین شکوهی نژاد مدیریت گروه را به بهترین نحو عهده‌دار بوده‌اند.